Z REHABILITACJĄ ZA PAN BRAT

Łokieć golfisty

Łokieć golfisty to zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Dolegliwości występują po wewnętrznej stronie łokcia w miejscu przyczepu mięśni przedramienia: mięsień nawrotny obły i mięsień zginacz promieniowy nadgarstka. Ból ten może rozchodzić się do przedramienia, nadgarstka i palców. Do uszkodzenia przyczepów dochodzi najczęściej z powodu mikrourazów.

 

W większości przypadków stan zapalny dotyczy dominującej ręki, a początek choroby ma charakter przewlekły. Pod względem wieku najczęściej chorują osoby między 35 a 55 rokiem życia, a ze względu na płeć występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Na zachorowanie narażeni są nie tylko gracze golfa, ale również osoby grające w squasha, badmintona, uprawiające wioślarstwo, łucznictwo lub narciarstwo wodne. Często występuje w dyscyplinach, gdzie podstawą jest rzucanie piłki, dźwiganie ciężaru lub wspinanie się. Jednak łokieć golfisty dotyczy nie tylko sportowców, ale też osoby mało aktywne. Zawodowo narażeni są na przykład szlifierze, stolarze, krawcowe, mechanicy samochodowi, stomatolodzy czy też osoby dużo pracujące na komputerze. Łokieć golfisty może również występować u osób, które są niezwyczajne do wykonywania ciężkich prac domowych, takich jak ścieranie podłóg, przesuwanie mebli, malowanie czy prac w ogródku, na przykład grabienie.

Objawy

Najczęstszym objawem jest ból. Może on być zlokalizowany miejscowo po przyśrodkowej stronie łokcia lub promieniować w dół po wewnętrznej części przedramienia, aż do IV i V palca ręki. Punkt największej bolesności występuje 1-2 cm od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Często nasila się podczas oporowanego zginania nadgarstka oraz pronacji przedramienia np. podczas ściskania i rzucania piłki, witania się za pomocą uściśnięcia dłoni, przekręcania gałki w drzwiach, dźwigania zakupów lub pchania wózka. Występowanie bólu jest zależne od zaawansowania choroby. Może występować w niewielkim stopniu na przykład tylko na początku wykonywania ruchu, bądź nasilać się w trakcie trwania czynności w takim stopniu, że ogranicza jej całkowite wykonanie. W bardzo zaawansowanym stanie dolegliwość ta może pojawiać się nawet w spoczynku. W związku z tym osoba dotknięta tym schorzeniem zaczyna unikać wykonywania czynności wywołujących ból, co w konsekwencji może doprowadzić do osłabienia siły mięśni zginających rękę dłoniowo i mięśni pronujących przedramię (obracających do wewnątrz), a w konsekwencji upośledzać  funkcję przedramienia i ręki. Oprócz dolegliwości bólowych może pojawiać się również duża wrażliwość i tkliwość na dotyk w okolicy przednio-dolnej nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej.

Jeśli schorzenie trwa bardzo długo pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu łokciowego.

Warto również zaznaczyć, że u połowy osób cierpiących na łokieć golfisty występuje też neuropatia nerwu łokciowego (jest to uszkodzenie nerwu łokciowego w wyniku ucisku, w tym przypadku przez tkanki objęte stanem zapalnym).

Przyczyny

Przyczyną łokcia tenisisty jest przeciążenie, które powstaje na skutek wielokrotnie powtarzanego, niekiedy w sposób niewłaściwy, ruchu zginania dłoniowego nadgarstka i pronacji przedramienia. W następstwie tego powstają mikrourazy w obrębie łokcia. Nawarstwiające się mikrourazy doprowadzają do rozwinięcia się stanu zapalnego w obrębie przyczepów początkowych mięśni zginaczy nadgarstka, które zlokalizowane są na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej. W konsekwencji doprowadza to do wystąpienia dolegliwości bólowych w obrębie przyśrodkowej części łokcia.

Ponad to uraz w okolicy łokcia sprzyja i przyspiesza wystąpienie schorzenia, jakim jest łokieć golfisty, szczególnie u osób, które ze względu na specyfikę zawodu bądź wykonywanego zajęcia są narażone na jego wystąpienie.

Kiedy należy pójść do lekarza?

Konsultacja z lekarzem powinna nastąpić, gdy odpoczynek oraz zimne okłady nie przynoszą ulgi i nie zmniejszają tkliwości. Szukaj natychmiastowej pomocy gdy:

  • łokieć jest gorący co może świadczyć o jego stanie zapalnym, towarzyszy temu podwyższona temperatura ciała (gorączka);
  • z trudnością zginamy łokieć;
  • łokieć wygląda na „zdeformowany”;
  • podejrzewasz, że coś jest nie tak;

Czynniki ryzyka – łokieć golfisty

Łokieć golfisty najczęściej występuje u osób powyżej 35 lat. Jednak może on dotknąć każdego, kto wielokrotnie nadwyręża swoje nadgarstki i palce.

Komplikacje – łokieć golfisty

Nieleczony łokieć golfisty może spowodować:

  • przewlekły ból łokcia;
  • ograniczony zakres ruchu;
  • trwałe, stałe zgięcie (przykurcz) w łokciu.

Diagnostyka i testy – łokieć golfisty

Łokieć golfisty jest zwykle rozpoznawany na podstawie historii choroby i badania fizykalnego. Do oceny bólu i sztywności lekarz lub fizjoterapeuta może zastosować nacisk na obszarze okolic łokcia (palpacja) albo poprosić, aby badany poruszał łokciem, nadgarstkiem i palcami na różne sposoby, w celu poznania subiektywnych odczuć pacjenta. Dla potwierdzenia diagnozy wykonuje się oparte na testach prowokujących ból łokcia golfisty (np. odwrócony test Cozena).  Badaniem obrazowym potwierdzającym zmiany w strukturach ścięgnistych jest USG lub MRI, a wykonanie zdjęcia RTG wykaże, czy w okolicy nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej są zmiany zwyrodnieniowe lub zwapnienia. Badaniem rzadko stosowanym, ale obiektywnym, jest badanie histopatologiczne, czyli tkankowe. Musi być pobrany materiał do badania. W zmienionej chorobowo tkance włókna kolagenu są ułożone bezwładnie, mają inny odcień i są cieńsze. A ilość naczyń krwionośnych jest zwiększona.

Leczenie

W pierwszej kolejności leczenie łokcia golfisty skupia się na walce ze stanem zapalnym i bólem.

Stosuje się dwa rodzaje leczenia: nieoperacyjne i operacyjne.

Leczenie nieoperacyjne:

  • farmakoterapia niesterydowa: stosowanie NLPZ (niesterydowych leków przeciwzapalnych), w celu złagodzenia bólu i zmniejszenia stanu zapalnego
  • odciążenie: zaleca się, aby pacjent unikał wykonywania czynności, które wywołują bądź nasilają dolegliwości bólowe. Nie jest to jednak jednoznaczne z całkowitą rezygnacją z aktywności. Pacjent jak najbardziej może wykonywać pracę i aktywność fizyczną, ale w taki sposób, aby chronić objętą stanem chorobowym kończynę górną przez zmniejszenie jej obciążania. Ważne jest też wykonywanie czynności w prawidłowy sposób oraz wyeliminowanie patologicznych wzorców ruchu, które doprowadziły do powstania łokcia golfisty. W celu odciążenia kończyny mogą być wykorzystane również ortezy, które zmniejszają przenoszenie obciążeń na przyczepy mięśni poprzez uniemożliwienie pełnego ich rozciągnięcia. Ważne jest, aby ortezy były noszone nie przez cały dzień, ale na czas czynności mocno obciążających kończynę górną w pracy, bądź w czasie uprawiania sportu. Podczas odpoczynku lub lekkich czynności dnia codziennego można śmiało zrezygnować z zakładania ortezy. W celu odciążenia kończyny górnej mniej zalecane jest stosowanie na stałe gipsu lub szyny ze względu na negatywne konsekwencje unieruchomienia takiej jak: sztywność oraz zaniki mięśniowe.
  • iniekcje kortykosteroidów: często zmniejszają dolegliwości tylko we wczesnym okresie choroby. Nie zaleca się jednak powtarzania tej metody, gdyż może powodować dalsze osłabianie tkanek już uszkodzonych, a tym samym opóźniać ich proces gojenia.
  • czynnik wzrostu: inaczej osocze bogato płytkowe, uzyskuje się z krwi pacjenta, a następnie pod kontrolą usg wstrzykuje się w miejsce uszkodzonego mięśnia. Czynnik wzrostu ma za zadanie przywrócić prawidłową budowę tkanek objętych stanem zapalnym oraz zapobiegać ich degeneracji.
  • fizjoterapia: Celem fizjoterapii jest działanie mające na celu zmniejszenie procesu zapalnego oraz bólu, aktywacja procesów naprawczych oraz zapewnienie warunków do prawidłowego gojenia się tkanek. Ponadto ćwiczenia dobrane przez fizjoterapeutę będą przeciwdziałałać zanikowi mięśniowemu i negatywnym skutkom zmniejszonej funkcjonalności kończyny górnej. Istotne jest również, aby uświadomić pacjenta, na czym polega schorzenie i co mogło do niego doprowadzić. W zakresie fizykoterapii w stanie ostrym szczególnie zalecana jest krioterapia miejscowa. Oprócz tego pomocne będą takie zabiegi jak jonoforeza, ultradźwięki. Zabiegi fizykalne należy wykonywać w miejscu przyczepu zginaczy nadgarstka do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. W celu rozluźnienia tkanek przedramienia często stosuję się ciepłe kąpiele wirowe. W zakresie kinezyterapii i pracy indywidualnej początkowo bardzo dobre efekty przynosi masaż poprzeczny oraz techniki tkanek miękkich, działające przeciwbólowo. W fazie gojenia tkanek efektywny jest  trening ekscentryczny oraz ćwiczenia stawu łokciowego i nadgarstka wzmacniające siłę mięśni przedramienia. Ważne jest, aby ćwiczenia wykonywane były do granicy bólu. Dodatkowo po zidentyfikowaniu patologicznych wzorców ruchu, które mogły doprowadzić do schorzenia, pacjent pod okiem fizjoterapeuty powinien ćwiczyć prawidłowe wykonywanie ruchów, bądź prawidłową ich kompensację. Pomoże to zapobiec pogłębieniu się choroby i jej nawrotowi.
  • kinesiotaping;
  •  stopniowo wracaj do swoich czynności dnia codziennego, zasięgnij porady czy Twoja technika jest odpowiednia i czy nie doprowadzi w przyszłości do kolejnych kontuzji;

Leczenie operacyjne:

Stosuje się, gdy leczenie nieoperacyjne nie doprowadziło do poprawy lub całkowitego wyleczenia.

Zabieg ten polega na zidentyfikowaniu i usunięciu zmiany zapalnej w mięśniach objętych patologią, przy czym dużą uwagę zwraca się na zminimalizowanie uszkodzeń zdrowych tkanek.

Zapobieganie – łokieć golfisty

Aby zapobiec rozwinięciu się łokcia golfisty możesz podjąć następujące kroki:

  • wzmocnić mięśnie przedramienia poprzez np. ściskanie piłki. Nawet proste ćwiczenia mogą pomóc mięśniom lepiej absorbować energię nagłego wysiłku fizycznego;
  • przed aktywnością fizyczną rozciągnij mięśnie, odpowiednia rozgrzewka to podstawa.
  • sprawdź czy masz właściwą technikę i czy nie przeciążasz zbytnio nadgarstka podczas gry w golfa lub innych aktywności fizycznych;
  • w momencie gdy coś podnosisz utrzymuj nadgarstek sztywny i stabilny, aby ograniczyć przekazywane siły do łokcia.

Ważne jest również, aby przy pierwszych oznakach bólu zaprzestać aktywności, która wywołuje dolegliwość.