NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W PRAWIE

Przywileje podatkowe, ulgi i zwolnienia dla osób niepełnosprawnych

Ustawodawca przewidział dla osób niepełnosprawnych możliwość skorzystania ze zwolnień podatkowych i ulg, realizując tym samym konstytucyjną zasadę zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej osobom niepełnosprawnym a także obowiązek pomocy tym osobom w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej. Powszechnie znana i stosowana jest ulga rehabilitacyjna. Istnieją jednak jeszcze inne przywileje oraz ulgi podatkowe, skierowane do osób niepełnosprawnych.

 

W pierwszej kolejności należy przedstawić ulgę rehabilitacyjną, którą uwzględnić w swoim rozliczeniu podatkowym może osoba niepełnosprawna lub osoba, na której utrzymaniu znajduje się osoba niepełnosprawna. Ulga ta została unormowana w art. 26 ust. 7 i 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku. Polega ona na odliczaniu od uzyskanego dochodu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz cele związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych. W ramach ulgi odliczyć można nie tylko wydatki poniesione na zakup leków, komputera, czy łóżka ortopedycznego, lecz także wydatki poniesione na dojazdy na zabiegi rehabilitacyjne. Każdy wydatek musi być jednak udowodniony na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Najczęściej stosowanym dokumentem potwierdzającym wydatek jest faktura VAT bądź też wyciąg bankowy. Zaznaczyć należy, że w ramach ulgi rehabilitacyjnej, przewidziano dwa rodzaje odliczeń–limitowanych kwotowo oraz nielimitowanych kwotowo.

Inną możliwość uzyskania pomocy dla osób niepełnosprawnych, które prowadzą działalność gospodarczą określa art. 25a ust.1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 roku. PFRON ma możliwość refundacji osobie niepełnosprawnej obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Dla osoby posiadającej znaczny stopień niepełnosprawności refundacja wynosi 100% składki, umiarkowany stopień niepełnosprawności - 60% składki, natomiast dla osoby posiadającej lekki stopień niepełnosprawności to 30%. Warunkiem ubiegania się o refundację w/w składek jest ich terminowe opłacenie przed dniem złożenia wniosku do PFRON i ubieganie się o zwrot opłaconych składek w okresie rozliczeniowym wynoszącym jeden miesiąc.

Kolejne przywileje dla osoby niepełnosprawnej przewiduje ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 roku. Mianowice, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 lit b w/w ustawy, osoba niepełnosprawna nie podlega podatkowi w zakresie czynności związanych z ubezpieczeniem społecznym, ubezpieczeniem zdrowotnym oraz opieki społecznej. Zwalnia się też z konieczności uiszczenia podatku osoby nabywające na własne potrzeby sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, a posiadające orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządu ruchu (art. 8 pkt 6 w/w ustawy).

Dalsze zwolnienia określa ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku. Podatkowi temu, zgodnie z treścią art. 43 ust. 22 nie podlegają usługi pomocy społecznej, dostawa towarów
i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związanymi, wykonywanych przez wyspecjalizowane ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej. Co ważne, art. 43 ust. 23 w/w ustawy przewiduje, że usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami
w podeszłym wieku, świadczone w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż wymienione wyżej oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana, również nie podlegają podatkowi VAT.

Na koniec należy wspomnieć o innych ustawach podatkowych, w których przewidziano ulgi i zwolnienia dla osób niepełnosprawnych. W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych - art. 18a ust. 2 pkt. 2 i 2a zwolniono z podatku od posiadania psów osoby zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności z tytułu posiadania jednego psa oraz osoby niepełnosprawne z tytułu posiadania psa asystującego.

Inne, niepodatkowe ulgi dla osób niepełnosprawnych to: ulga na przejazdy środkami komunikacji zbiorowej oraz możliwość uzyskania zwolnienia z opłat abonamentu RTV osób: zaliczonych do I grupy inwalidów, całkowicie niezdolne do pracy, o znacznym stopniu niepełnosprawności, trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.