Urządzenia pracujące w oparciu o ciągły ruch bierny tzw. szyny CPM są wykorzystywane podczas pierwszej fazy rehabilitacji mającej miejsce po zabiegach lub urazach stawów kończyn dolnych. Urządzenia te wykonują powtarzalne ruchy stawu w sposób ciągły, w ramach kontrolowanego zakresu ruchomości. Codzienna terapia zwiększa ograniczoną początkowo ruchomość stawu. Terapia gwarantuje bezpieczne ćwiczenia w trakcie całej fazy regeneracji tkanki poprzez zapewnienie biernego ruchu, tym samym redukując ból pooperacyjny i minimalizując powstanie stanu zapalnego.
Przeprowadzone w latach 70 XX wieku badania nad eksperymentalną wówczas terapią ciągłym ruchem biernym dostarczyły naukowych podstaw dla współczesnej terapii CPM z zastosowaniem zmotoryzowanych urządzeń fizjoterapeutycznych. Pozytywne wyniki kliniczne osiągnięte dzięki obiecującej metodzie i uznanie z jakim przyjęli je lekarze, fizjoterapeuci i pacjenci zyskały dla tej metody szeroką akceptację. Wiele lat później, postęp technologiczny i kolejne wskazania do stosowania terapii CPM udowadniają, że ciągle odgrywa ona integralną i doniosłą rolę w rekonwalescencji po urazach i zabiegach ortopedycznych. Dla pacjentów jest to cenna i dobrze tolerowana metoda umożliwiająca szybkie przywrócenie funkcjonalności stawów, mobilności i niezależności.
Rezultaty kliniczne uzyskane przez profesora Roberta Saltera w jego pionierskich badaniach przeprowadzonych na królikach z następującymi patologiami:
- uszkodzenia na pełnej grubości chrząstki;
- ostre septyczne zapalenie stawu;
- złamania śródstawowe;
- częściowe rozdarcie ścięgna.
Króliki z uszkodzeniami na pełnej grubości chrząstki podzielono na 3 grupy terapeutyczne, w których wdrożono jedną z trzech poniższych metod leczniczych natychmiast po zabiegu:
- opatrunek unieruchamiający;
- przerywany ruch czynny (w klatce);
- ciągły ruch bierny.
Wyniki badań ukazały, iż:
- w grupie z opatrunkiem unieruchamiającym proces leczniczy charakteryzował się tworzeniem tkanki włóknistej i wielu zrostów stawowych;
- w grupie z ruchem czynnym w klatce typowe w przebiegu leczenia okazało się tworzenie tkanki włóknistej i słabo zróżnicowanej tkanki chrzęstnej;
- w grupie z CPM odnotowano przebieg leczenia z utworzeniem tkanki chrzęstnej szklistej w połowie przypadków uszkodzeń w ciągu 4 tygodni. Terapia CPM nie uszkadzała prawidłowej tkanki chrzęstnej.
Korzyści płynące ze stosowania szyny CPM w leczeniu schorzeń tkanki chrzęstnej:
- wzmożone odżywianie i aktywność metaboliczna;
- szybsze leczenie tkanek w obrębie stawów;
- regeneracja tkanki chrzęstnej.
Efekty leczenia ścięgien za pomocą szyny CPM:
- odbudowa powierzchni poślizgowej ścięgna;
- większa średnia siła zerwania ścięgna;
- nasilone leczenie poprzez dyfuzję z płynu maziowego;
- zapobieganie tworzeniu zrostów.
Terapia za pomocą urządzeń CPM:
- zwiększa mobilność stawu i zakres ruchów;
- pomaga przeciwdziałać powikłaniom, takim jak sztywność stawu i zrosty;
- redukuje okres hospitalizacji pooperacyjnej;
- odbuduje pewność siebie pacjenta, dobre samopoczucie i niezależność.
Jakie są wskazania do terapii za pomocą szyny CPM stawu kolanowego oraz biodrowego:
- zabieg wymiany stawu kolanowego (endoprotezoplastyka);
- złamania (np. rzepki, plateau piszczeli, kości udowej);
- artroliza;
- zabiegi operacyjne stawu biodrowego;
- rekonstrukcja ścięgien;
- zabiegi artroskopowe (np. wycięcie łąkotki, wycięcie rzepki);
- oparzenia, septyczne zakażenie stawu.
Kiedy stosować szynę CPM stawu ramiennego:
- endoprotezoplastyka stawu barkowego;
- powtórna dyslokacja kości ramiennej;
- uszkodzenie stożka rotatorów;
- złamania w górnym odcinku kości ramiennej;
- złamania łopatki;
- akromioplastyka;
- kapsulotomia;
- artroliza;
- synowektomia w reumatoidalnym zapaleniu stawów;
- sztywność stawu ramiennego.
Zastosowanie szyny CPM stawu łokciowego:
- złamania śródstawowe z otwartą redukcją i zespoleniem wewnętrznym;
- przynasadowe złamania w okolicy stawu łokciowego z otwartą redukcją i zespoleniem wewnętrznym;
- artroliza w pourazowej sztywności z ograniczonym zakresem ruchów w stawie łokciowym;
- uwalnianie zrostów pozastawowych;
- endoprotezoplastyka stawu łokciowego;
- synowektomia stawu łokciowego;
- artrotomia i drenaż w ostrym septycznym zakażeniu stawu łokciowego.
Szyna CPM dłoni i nadgarstka, kiedy:
- tenoliza ścięgna zginacza i prostownika;
- aponeurektomia w chorobie Dupuytrena;
- otwarta redukcja i zespolenie wewnętrzne złamań śródstawowych paliczków, trzonów paliczków oraz złamań przynasadowych i nasadowych paliczków;
- artroliza stawów śródręczno-paliczkowych;
- endoprotezoplastyka stawów śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych bliższych oraz międzypaliczkowych dalszych;
- sztywność reumatoidalna/neurologiczna lub pooparzeniowa;
- kapsulotomia, artroliza i tenoliza w pourazowej sztywności stawów śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych bliższych oraz międzypaliczkowych dalszych;
- synowektomia (usunięciu zmienionej błony maziowej w obrębie stawu lub ścięgna);
Wskazania dla CPM stawu skokowego
- bierna mobilizacja po zespoleniu wewnętrznym złamań;
- mobilizacja stawów stopy po operacyjnym lub zachowawczym leczeniu zmian i uszkodzeń w obrębie następujących struktur:
- stany po urazach ścięgna Achillesa,
- więzadło poboczne boczne,
- więzadło poboczne środkowe.
- operacyjne wydłużanie ścięgna Achillesa w sztywności pourazowej;
- stopa końsko-szpotawa.
Źródło: meden.com.pl