Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej w Stykowie powstał 15 lat temu, na terenie sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Kałkowie Godowie oraz w niedalekiej odległości od Zalewu Brodzkiego w Stykowie, w dawnym ośrodku wypoczynkowym (posiada dwa oddziały) i jako pierwszy w województwie świętokrzyskim, a drugi w Polsce, jest największym ZAZ-em w województwie.

Do jego zadań należy w szczególności przygotowanie poprzez rehabilitację zawodową i społeczną do życia osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w otwartym środowisku. - W Zakładzie znajduje się 50 osób niepełnosprawnych, w tym 45 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i 5 osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, u których stwierdzono  upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną. Personel placówki to 20 osób, w tym 3 osoby niepełnosprawne. Łącznie jest nas 70 osób. Ostatnio mamy 3 osoby na stażu z Biura Pracy, w tym 2 osoby niepełnosprawne - mówi kierownik ZAZ.

Zainteresowanie Zakładem poprzez lata rozwijało się coraz bardziej. Pojawiało się wiele artykułów i reportaży. W grudniu 2003 roku Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej zajął 1 miejsce w konkursie „Pracodawca - organizator pracy chronionej”. W 2007 roku ZAZ otrzymał statuetkę „Lodołamacza”.

Zakład zajmuje się produkcją wyrobów rękodzielniczych w pracowniach: tkacko-krawieckiej, malarskiej, wyrobów gipsowych, wikliniarsko-rękodzielniczej i stolarskiej. Od 2011 działa także pralnia, której usługi cieszą się dużym zainteresowaniem. W zakładzie bardzo mocno rozwinięta jest rehabilitacja społeczna. Corocznie organizowane są różne kursy i szkolenia, turnusy rehabilitacyjne nad morzem, wycieczki, wyjazdy do kina, teatru, na koncerty i imprezy okolicznościowe. Są też ogniska, zawody sportowe czy turnieje. W zakładzie pracownicy korzystają z zabiegów rehabilitacyjnych.

Ciekawostką jest organizowana w Kałkowie przez PZAZ spartakiada dla osób niepełnosprawnych, która urosła do wysokiej rangi, bowiem w 2016 roku brało w niej udział 630 osób niepełnosprawnych z całego województwa. Konkurencje są tak dobrane, aby jak największa ilość osób mogła uczestniczyć w za-wodach oraz poczuć smak współzawodnictwa. Duża ilość startujących drużyn wskazuje jak bardzo jest potrzebna taka forma rehabilitacji społecznej. Każdej konkurencji towarzyszą nie mniejsze zaangażowanie i emocje niż w konkurencjach zawodowców.

Spartakiada ma na celu popularyzację sportu wśród osób niepełnosprawnych, jako jednej z metod uzyskania większej sprawności fizycznej potrzebnej w życiu codziennym. Startującym zawodnikom daje możliwość demonstrowania odwagi, doświadczenia radości zwycięstwa czy goryczy porażki, natomiast obserwatorom gwarantuje dużo emocji nie zależnie od tego czy w nim uczestniczą osoby pełnosprawne czy niepełnosprawne oraz czy są to zawody lokalne lub mistrzostwa świata. Impreza organizowana jest od ośmiu lat, a udział w zawodach jest otwarty dla wszystkich osób niepełnosprawnych, niezależnie od stopnia niepełnosprawności i umożliwia start zarówno w konkurencjach indywidualnych, jak i zespołowych.

Od 13-stu lat przed świętami Bożego Narodzenia, Zakład organizuje Powiatowe Targi Rękodzieła, które cieszą się dużym zainteresowaniem. W targach biorą również udział osoby niepełnosprawne.

W 2014 roku zorganizowane zostało dla wybranej grupy osób niepełnosprawnych szkolenie - monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, które realizowane było na mocy porozumienia podpisanego ze Starachowickim Centrum Kształcenia Praktycznego. Część praktyczna tego szkolenia odbywała się w domkach kampingowych, w zarządzanym przez Zakład Ośrodku Wypoczynkowym, mocno nadszarpniętym zębem czasu. Udało się wówczas doprowadzić do standardów europejskich dwa segmenty jednego z najbardziej zniszczonych domków. Współpraca trwa nadal, a kolejne segmenty są sukcesywnie remontowane.

Dzięki współpracy z ZAZ-em CKP uzyskał możliwość przeprowadzenia praktyk zawodowych dla swoich uczniów w terenie, w warunkach faktycznego remontu, jednocześnie wdrażając program edukacyjny z uwzględnieniem integracji z osobami niepełnosprawnymi. Umożliwiło to także, przy małych nakładach finansowych, dokonanie najpotrzebniejszych remontów ośrodka w Stykowie.

Pośród pracowników niepełnosprawnych w PZAZ są również osoby głuchonieme, dlatego na przełomie 2015 i 2016 roku zorganizowany został kurs języka migowego, który ukończony został przez pracowników personelu, jak również część pracowników niepełnosprawnych, którzy chcieli mieć lepszy kontakt z kolegami niesłyszącymi, przy współudziale samych głuchoniemych. Przeprowadzony kurs był wspaniałym doświadczeniem, które wzmocniło integrację w zakładzie.

W grudniu 2015 dzięki pozyskanym dodatkowym środkom zakład został znacząco doposażony i zakupiono wówczas nowe urządzenia do pralni, nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny oraz 9-cio osobowy samochód, przystosowany do przewozu osób na wózkach.

W bieżącym roku zakład również otrzymał dodatkowe środki, na zakup autobusu przystosowanego do przewozu wózkowiczów. Zakład jako jedno z czterech przedsiębiorstw w województwie, pomyślnie przeszedł proces certyfikacji i uzyskał na wszystkie wyroby i usługi certyfikat - „Zakup Prospołeczny”, który będzie dumnie eksponowany.

W ciągu 15 lat przez zakład przeszło około 160 pracowników. PZAZ stale dokonuje wszelkich starań, aby jak najlepiej się rozwijać i realizować swoje cele, ściśle współpracuje z instytucjami otoczenia osób niepełnosprawnych. Pracownicy są bardzo zintegrowani, lubią ze sobą przebywać i wspierają się w każdej sytuacji.

Redakcja dziękuje panu Tomaszowi Iwanowi za pomoc w udostępnieniu materiałów.