Z uwagi na zmiany wprowadzone przez naszego ustawodawcę, w zakresie przyznawania świadczenia wychowawczego, powszechnie znanego jako program 500 +,w niniejszym artykule pragnę omówić zasady jego przyznawania, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin wychowujących dzieci niepełnosprawne.
Nowelizacja ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, która weszła w życie 1 sierpnia 2017 roku, przyniosła szereg zmian w zakresie ubiegania się o prawo do otrzymywania świadczenia wychowawczego. Najważniejszą zmianą jest ustalenie nowych wzorów formularzy, które od dnia
1 sierpnia 2017 roku będą obowiązywać wszystkich wnioskodawców, w tym wnioskodawców wychowujących dzieci niepełnosprawne. Dla przypomnienia, nowe formularze dotyczyć będą już nowego okresu świadczeniowego, który zaczyna się z dniem 1 października 2017 roku. Inną, znaczącą zmianą o której należy pamiętać, zgodnie z dodanym art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci jest to, że świadczenie wychowawcze na dane dziecko nie przysługuje osobie samotnie wychowującej dziecko (pojęcie to zdefiniowane jest w art. 2 pkt 13 ww. ustawy) jeżeli nie zostało ustalone, na rzecz tego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd. Jednakże, ustawodawca przewidział szereg wyjątków w tym zakresie – m. in. możliwość złożenia wniosku w sytuacji, gdy odpowiedni wniosek o ustalenie alimentów został już złożony.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że w/w ustawa definiuje pojęcie niepełnosprawnego dziecka, przyjmując, że jest nim dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Co ważne, procedura ubiegania się o świadczenie na rzecz dziecka niepełnosprawnego w przeważającym zakresie nie odbiega od tej podstawowej, z kilkoma znaczącymi ułatwieniami. Wniosek powinien złożyć rodzic– ojciec lub matka, opiekun faktyczny lub prawny dziecka niepełnosprawnego. Organem właściwym do przyjęcia wniosku jest urząd gminy lub miasta, wg miejsca zamieszkania osoby składającej wniosek. Wnioski mogą być składane drogą elektroniczną (w tym również za pośrednictwem systemów udostępnionych przez banki krajowe).
Pierwszą, istotną zmianą dla osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, jest kwota dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę, w sytuacji gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne. Mianowicie, kwota ta, ulega odpowiedniemu zwiększeniu z 800 złotych do kwoty 1200 złotych na danego członka rodziny. Dochód rodziny oznacza zaś sumę dochodów wszystkich członków rodziny i ustalany jest zgodnie z art. 7 w/w ustawy.
Z możliwości otrzymania świadczenia na pierwsze dziecko, zgodnie z komunikatem Rady Ministrów z marca 2017 roku, obecnie korzysta ok. 141 000 rodzin.
Wspomnieć w tym miejscu należy o planowanych w tym zakresie zmianach. Poselski projekt zmian w ustawie o pomocy państwa w wychowaniu dzieci wpłynął do Sejmu RP w dniu 27 października 2016 roku i został oznaczony numerem 1038. Proponowane zmiany dotyczą rozszerzenia definicji dziecka niepełnosprawnego, poprzez dodanie zapisu o lekkim stopniu niepełnosprawności (art. 2 ust. 9 w/w ustawy) oraz zniesienia kwotowego limitu dochodu rodziny w przeliczeniu na członka rodziny, w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko w rodzinie, której członkiem jest dziecko niepełnosprawne. Projekt ten obecnie jest w fazie prac legislacyjnych, po pierwszym czytaniu w Sejmie RP.
Inną istotną zmianą w procedurze ubiegania się o świadczenie wychowawcze dla wnioskodawców wychowujących dzieci niepełnosprawne, jest konieczność wypełnienia dodatkowych rubryk w nowym formularzu na okres od dnia 1 października 2017 roku. Należy pamiętać, że osoby wychowujące dzieci legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności do lat 25 oraz jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje im świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, muszą wskazać w części I pkt. 4 formularza taką osobę, jako członka rodziny. Natomiast w części I pkt. 5 wpisać należy dane dziecka niepełnosprawnego.Powyższe zmiany obowiązują w okresie świadczeniowym od dnia 1 października 2017 roku do dnia 30 września 2018 roku.
